‘Wat een leuk schaap,’ schrijft vriendin Ilse wanneer ik haar een foto app van onze nieuwe Caga Tio. ‘Geen schaap Ils, maar een stuk brandhout (Tio in het Catalaans), schrijf ik terug. En bovendien een heel bijzondere Catalaanse kersttraditie.
Kak maar Tió
amandelen en turron
Kak geen haringen
want die zijn veel te zout
Kak maar turron
want die zijn veel lekkerder
Kak maar Tió
amandelen en turrón
en als je niet wil kakken
dan krijg je een klap met de stok
Caga Tio Kakkende boomstronk
Volgens traditie schenkt de boomstronk zijn warmte tijdens de kerst (eenmaal met zijn kont in haard). In de loop van de tijd is Caga Tio geëvolueerd naar zijn huidige verschijning: een lachende boomstronk op pootjes. Eén die wanneer hij op zijn achterste wordt geslagen, snoepjes kakt.’
Caga tio | Catalaanse Kersttraditie
Catalaans of Nederlands, kersttradities houd ik graag in stand. Alleen vind ik die boomstronk met pijp, bril en rood-wit geblokte barretina iets teveel prullaria. Maar dan zie ik grootneus staan – in een hoek het tuincentrum in Tarragona, waar we zijn beland voor Project Kerstboom. Ik ben meteen verkocht.
Kersttraditie Caga Tio
Volgens traditie zetten Catalanen Caga Tio op 8 december in hun woonkamer. Tot kerstavond hoort de vermomde boomstronk een beetje bij het gezin. Kinderen dekken hem toe en verwennen Tio met koekjes en mandarijntjes. Lekkers dat elke ochtend – net zoals de wortels en de suikerklontjes voor het paard van Sinterklaas – op wonderbaarlijke wijze zijn verdwenen. Bij ons staat Tio gewoon onder de kerstboom. Naast een bak met fruit, Mariakaakjes en een berg cadeautjes. Want zoals ik eerder schreef: ook Nederlandse kersttradities houd ik graag in stand.
De kakkende boomstronk
Volgens de Catalaanse kersttraditie slaan kinderen Tio op kerstavond met een stok om hem aan het kakken te krijgen. Zijn ze lief geweest, kakt de boomstronk turrón (Spaanse nougat), chocoladereepjes en gedroogd fruit. Boefjes worden getrakteerd op uien, knoflook en zoute haring. Wat net zo vaak voorkomt, als dat Nederlandse kinderen verdwijnen in een zak.
Caga Tio | Catalaanse kersttraditie
Op eerste kerstdag zetten Catalanen de kakkende boomstronk met zijn achterste in het vuur. Dat is dan de enige kersttraditie Catalonië die ik aan mijn laars lap.